Jacka Sroki Budowa Świata, katalog wystawy - Kraków,1992
Jan Fejkiel Gallery
Dobrze się stało, że unikalna akwaforta Jacka Sroki prezentowana jest w kontekście prac wcześniejszych. "Wielki temat" bowiem nie od razu pojawił się w kręgu zainteresowań artysty.
Twórczość Sroki należy do nurtu figuratywnego Figuracja ta, na styku patosu i groteski, poczucia humoru i odczucia absurdu personifikuje bardzo osobistą wizję świata. Ponieważ artysta nie ma zbyt wygórowanego mniemania o populacji, do której należy, a jego wizja człowieka daleko odbiega od klasycznego ideału, narusza tabu łączone z przedstawieniem postaci ludzkiej.
Nie on pierwszy w dziejach sztuki podważa wzniosłość wizerunku bliźniego Jednak sposób w jaki łączy szyderstwo, brutalność, bywa że i obscenę z poczuciem humoru i idyllicznym niemal wdziękiem nadaje jego sztuce na wskroś oryginalny charakter Nie otwiera to przed artystą serc "miłośników sztuk pięknych", wzbudza jednak zainteresowanie tych, którzy w dzisiejszej twórczości poszukują odpowiedzi na pytania, jakie stawia współczesność.
Z początkiem lat osiemdziesiątych powstaje "galeria portretowa". Małe akwaforty - rodzaj szkicownika - tworzą album osobliwości, gdzie "Pani Wiesia" (1983) i apaszowy "Maks" (1983) przepoczwarzają się w hybrydyczne mutanty, społeczność podrzędną, niedorobioną, zabawną choć i groźnie szczerzącą kły Jest w nich patos i wulgarność półświatka, coś z życia marginesu, ale jest też kipiąca, zagęszczona graficzna materia, nie szukająca usprawiedliwienia w anegdocie - piękna i szalona sama w sobie Dynamika formy, lecz i potrzeba opowiadania rozsadzą niebawem wąskie ramy tych kompozycji. Większe płaszczyzny pokonuje artysta ze swobodą z jaką zagęszczał kreskę w miniaturze Potrafi być oszczędny w syntetycznym ujęciu kształtu, jak i rozrzutny w mnożeniu szczegółów "Niedbały rysunek" naiwnie upraszczający przedmiot bądź brutalnie i kanciasto go deformujący określa formę Ta zamierzona niepoprawność, swoista estetyka brzydoty nie ma nic z kokieterii - jest konsekwentna i pewna swych racji.
Dla Sroki, artysty obdarzonego zmysłem obserwacji i poczuciem humoru, rzeczywistość, której doświadcza, zaczyna się na poziomie formy ułomnej i zdegradowanej Jest twórcą bytów pokrętnych i trywialnych Takich w dużym wyborze dostarcza otoczenie Artysta przedłuża ich żywot, dorabia pochodzenie, wpisuje w krąg wartości wyższych "Potwory" mają swojego "Tristana i Izoldę" ( 1984) i "Kochanków" ( 1990), istoty o podkulturowej proweniencji ożywiają mit i historię Historia ma oblicze pogodnej wręcz naiwnej groteski, gdy po szwejkowsku przywracana jest życiu ("Meyerling", 1985, "Pani Kufirska rzuca bombę", 1986, "Kołyska" , 1990) Jawi się jednak także jako horror wydobyty z podświadomości artysty ("Adieu Bourbon" 1991, "Gestapo" 1983, " 1984"), prowadząc do katastroficznej wizji powszechnego chaosu i zagłady w "Ostatnim pejzażu" (1991 ).
Sztuka Jacka Sroki nie pozwala na obojętność Są tacy, którzy dostrzegają w jego twórczości odpowiedź na niedoskonałość świata, innych to nie interesuje, wybierają łąkę usłaną kwiatami. Rzeczywistość jednak, zdaje się przekonywać artysta, ma strefę cienia, obok pogodnego Jekylla straszy upiór Mr Hyde'a
Co znaczy w tym kontekście "Budowa świata"?
O powstaniu tej akwaforty nie decydowała chęć trafienia do księgi rekordów. Wielki wysiłek artystyczny i pokonanie bariery technicznej podejmuje się w sytuacjach wyjątkowych. Wyjątkowa jest też ta symboliczna kompozycja, bardziej malarska od wcześniejszych prac, bardziej też skupiona na ponadczasowym przesłaniu niż wartościach doraźnych. Deformacja jako ekspresyjny wyróżnik pomocny w odczytaniu znaczeń, ustąpiła poetyce "przedmiotu nie do końca jasnego" zanurzonego w prywatnej mitologii artysty, odwołującej się jednak do pojęć uniwersalnych Niespotykany w technikach metalowych grafiki format wskazuje na chęć dorównania malarstwu. Czy świadczy to o zbliżaniu dotychczas uzupełniających się technik w poszukiwaniu jedności środków wyrazu? Jeśli tak, to "Budowa świata" wiąże się w twórczości Jacka Sroki z momentem, gdy przenikające się malarstwo, grafika, rzeźba i ślady pozostawiane na sprzętach użytkowych uczestniczą w budowie wielkiego environment - Domu Artysty.
